This study aims to examine the relationship between middle school students' attitudes towards being democratic and tolerant. This research was carried out with the relational survey model, one of the quantitative research methods. The research sample consisted of 402 middle school students in the central district of Kütahya in the first semester of the 2021-2022 academic year. Research data were collected using easily accessible case sampling, one of the purposive sampling methods. "Personal Information Forms", "Democracy Attitude Scale", developed by Şimşek (2011), and "Tolerance Attitude Scale", developed by Taş (2018), were used as data collection tools. Before analysing the data in the research, Kolmogorov Smirnov, kurtosis and skewness coefficient, Histogram and Q-Q and Box-line plots were used to see if the data met the assumption of normality. Accordingly, the Kolmogorov-Smirnov value was found to be greater than .05 for democracy (p=.200) and tolerance scales (p=0.087). It was determined that the study data showed a normal distribution with other analyses. Descriptive statistics, one-way multivariate analysis of variance (MANOVA), Pearson correlation analysis, and simple linear regression analyses were used to analyse the data. According to the research results, middle school students' attitudes towards being democratic and tolerant are above the average. While middle school students' attitudes towards being democratic showed a significant difference according to the grade variable, they did not differ significantly according to gender, number of siblings, mother's education level, father's education level, or income level. Furthermore, attitudes towards being tolerant differed significantly according to the father's education level and income level variables, but not to gender, grade, mother's education level or the number of siblings. There was a moderately positive and significant relationship between middle school students' attitudes towards being democratic and tolerant, while attitudes towards being tolerant explained 32% of the total variance regarding being democratic.

democratic, tolerance, attitude, middle school student.

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin demokratik ve hoşgörülü olmaya ilişkin tutumları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişkisel tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini 2021-2022 eğitim öğretim yılı birinci döneminde Kütahya ili merkez ilçesinde öğrenim gören 402 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri, amaçlı örneklem yöntemlerinden biri kolay ulaşılabilir durum örneklemesi kullanılarak toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak “Kişisel Bilgi Formu”, Şimşek (2011) tarafından geliştirilen “Demokrasi Tutum Ölçeği” ve Taş (2018) tarafından geliştirilen “Hoşgörü Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analizine geçilmeden önce Kolmogorov Smirnov, basıklık ve çarpıklık kat sayısı, Histogram, Q-Q Plot grafiği ve Kutu-çizgi grafiği ile verilerin normallik varsayımını karşılayıp karşılamadığına bakılmıştır. Buna göre Kolmogorov-Smirnov değeri, demokrasi ölçeği (p=.200) ve hoşgörü ölçeği için (p=.087) .05’den büyük bulunmuştur. Yapılan diğer analizlerle de çalışma verilerinin normal dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, tek yönlü çok değişkenli varyans analizi (MANOVA), pearson korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre ortaokul öğrencilerinin demokratik ve hoşgörülü olmaya ilişkin tutumları ortalamanın üzerindedir. Ortaokul öğrencilerin demokratik olmaya ilişkin tutumları sınıf değişkenine göre anlamlı farklılık gösterirken, cinsiyet, kardeş sayısı, anne öğrenim durumu, baba öğrenim durumu ve gelir düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Ortaokul öğrencilerin hoşgörülü olmaya ilişkin tutumları ise baba öğrenim durumu ve gelir düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılık gösterirken, cinsiyet, sınıf, anne öğrenim durumu ve kardeş sayısı değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Ortaokul öğrencilerinin demokratik ve hoşgörülü olmaya ilişkin tutumları arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunurken; hoşgörülü olmaya ilişkin tutum, demokratik olmaya ilişkin toplam varyansın %32’sini açıklamaktadır.

demokratik, hoşgörü, tutum, ortaokul öğrencisi.