Abstract


TÜRKÇE VE TÜRK KÜLTÜRÜ DERS KİTAPLARINDA ŞAHIS ADLARI

Türkçe, Türk kültürünün hayat bulduğu, kendini ifade etme imkânı bulduğu mecradır. Türkçe olmadan bir Türk kültürü tasavvuru mümkün değildir. Özellikle Türkçede yer alan özel adlar, Türk kültürünün kilit taşlarıdır. Tek başına şahıs adları bile söz konusu toplumun kendisini temsil edebilmektedir. Bu çalışma, farklı coğrafyalarda yaşayan Türk çocukları için yazılmış “Türkçe ve Türk Kültürü (2019)” ders kitaplarında yer alan şahıs adlarının Türk kültürünü yansıtan isimlerden seçilip seçilmediğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaçla Türkçe ve Türk Kültüründe geçen şahıs adları nelerdir?” probleminden hareketle: “Türkçe ve Türk Kültürü ders kitaplarında geçen “kadın” adları nelerdir?” ve “Türkçe ve Türk Kültürü” ders kitaplarında geçen “erkek” adları nelerdir?, “ Bu adların kitaplarda geçme sıklığı nedir?”, “ Bu adların ad koyma geleneğindeki yeri nedir?” alt problemlerine yanıtlar aranmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucuna göre Türkçe ve Türk kültürü ders kitaplarında yer alan erkek ve kadın adları, Türklere ait şahıs adları üzerine yapılan çalışmalara ve İçişleri Bakanlığının verilerine göre Türkiye’de en çok kullanılan erkek isimleri (Mehmet, Mustafa, Ahmet) ve kadın isimleriyle (Fatma, Ayşe, Emine) örtüşmektedir. Kitaplarda yer alan isimler, Türkiye’de en çok kullanılan isimlerden ve Türk kültüründeki ad koyma geleneklerinin farklı sebeplerine örneklik teşkil edebilecek şekilde seçilmiş olup Türk kültürünü yansıtmaktadır. Kitaplardaki şahıs isimlerinin içinde ad koyma geleneklerinden “İslamiyet’in etkisiyle verilen adların yüzdesi (% 28)” ve “kulağa hoş gelen, anlamı güzel olan kelimelerden seçilen adların yüzdesi (%25)” yüzde olarak çoğunluğu sağlamaktadır.



Keywords

Anahtar Kelimeler: onomastik, antroponomi, Türkçe ve Türk kültürü, özel isimler.





References