Abstract


ÇOK BOYUTLU MÜKEMMELLİYETÇİLİĞİN EBEVEYN DAVRANIŞLARINA ETKİSİNDE EBEVEYN YETKİNLİĞİNİN ARACI ROLÜ

Ebeveynlerin çocuklarıyla ilişkilerini düzenlemede ve onlara karşı davranışlarında mükemmeliyetçilik ve yetkinlik düzeyleri önemli rol oynamaktadır. Bu çalışmada ebeveynlerin mükemmeliyetçi özelliklerinin ebeveynlik davranışlarına olan etkisinde ebeveyn yetkinliğinin aracılık rolü incelenmiştir. Bu amaca ulaşmak için Coleman ve Karraker (2000) tarafından geliştirilmiş, Demir (2005) tarafından kültürümüze uyarlaması yapılmış Anneler için Ebeveyn Yetkinliği Ölçeği bu çalışmada ise tekrar uyarlama sonucu tüm ebeveynler için geçerli Ebeveyn Yetkinlik Ölçeği, Alabama Ebeveyn Davranışları Ölçeği ve Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği kullanılmıştır. Toplam 367 anne ve 354 babadan, toplamda ise 721 ebeveynden veri toplanmıştır. Çalışma grubunda anne babaların %25’nin 25-35; %44.7’sinin 36-45; %25.8’inin 46-55; %4.4’ünün 56-65 yaş aralığında olduğu görüşmüştür. Çalışmada korelasyonel ilişkiler belirlenmiş daha sonra ise AMOS programı temelli yol analizleri kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda ebeveynlerin kendilerine yönelik mükemmeliyetçi özelliklerinin, ebeveyn yetkinliği aracılığıyla ebeveyn davranışları üzerinde anlamlı etkisi olduğu görülmüştür. Diğer bir deyişle kendine yönelik mükemmeliyetçi özelliklerin ebeveyn davranışlarına etkisinde ebeveyn yetkinliği aracılık rolü üstlenmiştir. İkinci hipoteze göre ebeveynlerin diğerlerine yönelik mükemmeliyetçi özelliklerinin ebeveyn davranışlarına etkisinde ebeveyn yetkinliğinin aracı rolünün olmadığı, yine benzer şekilde üçüncü hipoteze göre ebeveynlerin sosyal düzene yönelik mükemmeliyetçiliklerinin ebeveyn davranışlarına etkisinde ebeveyn yetkinliğinin aracı rolünün olmadığı görülmüştür. Elde edilen bu bulgular benzer çalışmalarla tartışılmış ve yorumlanmıştır. Daha sonra gelecekteki çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.



Keywords

Kendine yönelik mükemmeliyetçilik, diğerlerine yönelik mükemmeliyetçilik, sosyal düzene yönelik mükemmeliyetçilik, ebeveyn davranışları, ebeveyn yetkinliği





References